Naukowcy z UMB i UJ zwyciężają w konkursie TANGO 2

Kierownikiem projektu jest dr hab. Andrzej Mogielnicki z UMB

Projekt naukowców z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku (mgr Bartłomieja Kałaskę, dr Emilię Sokołowską, mgr Joannę Mikłosz i dr hab. Andrzeja Mogielnickiego) oraz z Wydziału Chemicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego: (dr Kamila Kamińskiego, prof. Marię Nowakowską i prof. Krzysztofa Szczubiałkę) zwyciężył w prestiżowym konkursie Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju TANGO 2. Polegał on na opracowaniu nowego syntetycznego kopolimeru blokowego, neutralizującego całkowicie działanie heparyn.

Konkurs TANGO 2 powstał z inicjatywy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Ma on ułatwiać naukowcom zamienianie wyników badań na nowe technologie, produkty i usługi rynkowe. Naukowcy z Białegostoku na realizację badań i współpracę z przedsiębiorcami otrzymają w sumie ponad 22 mln zł.

Najważniejszym osiągnięciem zespołu kierowanego przez Andrzeja Mogielnickiego jest opracowanie nowego syntetycznego kopolimeru blokowego, tzw. Heparin Binding Copolimer (HBC), neutralizującego całkowicie działanie heparyn. Może być on przydatny u pacjentów, którzy muszą przyjmować leki upłynniające krew, np. z zaburzeniami krzepnięcia w żyłach nóg lub po zabiegach ortopedycznych.

W czasie operacji konieczne jest zastosowanie heparyn, które zapobiegają krzepnięciu krwi i zatykaniu plastikowych rurek transportujących krew. Jeśli krew jest za bardzo upłynniona, może wystąpić krwawienie, którego nie można zatamować. Należy wówczas podać substancję, która znosi działanie heparyny i przywraca normalne krzepnięcie krwi. Jedynym takim środkiem dostępnym obecnie jest siarczan protaminy, która wykazuje silne właściwości uczulające.

HBC został w 2016 roku opatentowany jako wynalazek, ponieważ ma prostą i powtarzalną syntezę, wyższe bezpieczeństwo od protaminy i co najważniejsze w pełni wiąże heparyny drobnocząsteczkowe (protamina neutralizuje je maksymalnie w 60%). Są one bezpieczniejsze od starej heparyny i dzięki dostępności HBC mogłyby ją zastąpić podczas zabiegów operacyjnych. Dostęp do bezpiecznego środka, który może w każdej chwili zatrzymać krwawienie, to jak poduszka powietrzna w samochodzie ratująca życie w czasie wypadku.

W przypadku sukcesu projektu, istnieje szansa, że odkryta przez naukowców UMB i UJ substancja zostanie zbadana na zwierzętach, a później na pacjentach. Możliwe, że za kilka lat weszłaby do lecznictwa pomagając lekarzom w terapii pacjentów poddawanych corocznie operacjom na sercu i naczyniach krwionośnych.

(mk)