Do czego służy lepkościomierz?

Lepkościomierz, inaczej zwany wiskozymetrem jest to urządzenie laboratoryjne do wyznaczania lepkości substancji. Lepkość substancji jest to jednostka charakteryzująca tarcie wewnętrzne, które jest następstwem przesuwania się warstw płynu względem siebie. Lepkość jest to jedna z podstawowych i najważniejszych cech definiujących płyny. W większości przypadków lepkościomierz jest wykorzystywany w laboratoriach kontroli jakości np. przy produkcji różnego rodzaju płynów, napoi, kosmetyków, leków, w przemyśle motorowym, w laboratoriach B+R gdzie opracowywane są nowe substancje.

W procesie sprzedaży wykorzystywane są lepkościomierze przenośne, dzięki którym możemy wykonać bardzo szybkie pomiary w terenie np. w cysternach i na tej podstawie wywnioskować o jakości dostarczonych produktów. Oczywiście dokładność lepkościomierzy laboratoryjnych może być znacznie wyższa niż urządzeń wykorzystywanych w pomiarach terenowych. Lepkościomierze laboratoryjne dzięki stabilnemu posadowieniu pokazują wyniki bardziej wiarygodne i dokładne. Zarówno lepkościomierze stacjonarne jak i przenośne mogą posiadać możliwość połączenia z programem komputerowym, który ułatwi zapisywanie, przechowywanie danych oraz dalsze działania z ich obróbką.

Na rynku możemy spotkać kilka rodzajów lepkościomierzy, które wyodrębnione są ze względu na typ pomiaru np. lepkościomierze kapilarne, lepkościomierze rotacyjne, lepkościomierze z opadającą kulką, lepkościomierze porównawcze.

W wiskozymetrach kapilarnych lepkość jest określana na podstawie czasu przepływu znanej ilości cieczy przez rurki kapilarne pod wpływem znanej różnicy ciśnień. W rotacyjnych wiskozymetrach lepkość wyznacza się na podstawie siły niezbędnej do poruszania dwóch współosiowych cylindrów wypełnionych badaną cieczą. W lepkościomierzach z opadającą kulką, tzw. reowiskozymetrach lepkość wyznaczana jest na podstawie prędkości opadania kulki w badanym ośrodku. Natomiast lepkościomierze porównawcze wyznaczają lepkość substancji na podstawie wzorcowego płynu, którym najczęściej jest woda.

Najczęściej w przemyśle wykorzystywane są lepkościomierze rotacyjne. Takie urządzenia posiadają kilka / kilkanaście rodzajów wrzecion dostosowanych do charakterystyki substancji pomiarowej. Wielu producentów posiada zdefiniowane urządzenia wraz z danymi wrzecionami pomiarowymi do danych zastosowań. Również do poszczególnych aplikacji są dostosowane odpowiednie aplikacje komputerowe z zapisanymi typami badań, pomiarów i dalszą obróbką w dostosowaną do badanego medium.

Wiskozymetry to urządzenia pomiarowe, które wykorzystywane są bardzo często w laboratoriach. Nawet nie zdajemy sobie sprawy jak często osoby nadzorujące jakość je wykorzystują. Spotkać je możemy, chociażby np. w laboratoriach przy mleczarniach gdzie badane są lepkości produktów gotowych, w zakładach produkujących napoje, miody, soki, w petrochemiach, firmach farmaceutycznych, zakładach produkujących farby, kleje i itp. oraz we wszelkiego rodzaju laboratoriach B+R gdzie dopiero opracowywane są dopiero nowe produkty.