Konsolidacja laboratoriów diagnostycznych w Polsce

Współcześnie małe laboratoria diagnostyczne oraz ich niewielkie sieci coraz częściej są przejmowane przez duże laboratoria sieciowe, które eliminują z rynku podmioty słabsze wykorzystując efekt skali i proponując niższe cele podmiotom medycznym. Konsolidacja branży wzbudza emocje, prowadząc do licznych dyskusji.

Według Grzegorza Polusa, dyrektora działu marketingu Grupy Diagnostyka, która od niedawna przejęła rolę integratora branżowego, to zjawisko całkowicie racjonalne i uzasadnione ze względów ekonomicznych. Integracja polega głównie na zakupie całości lub większości udziałów laboratoriów. W ich konsekwencji Grupa Diagnostyka od 2011 roku poszerzyła swój zasięg do 100 laboratoriów w 83 miastach.

Jak sądzi dr hab. Romuald Holly z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, proces narastającej dominacji sieciowych laboratoriów wynika z postępującej prywatyzacji szpitali i ich restrukturyzacji powodującej korzystanie przez część ze szpitali z outsorcingu w przypadku badań diagnostycznych. Na podstawie badań wskazuje, że część szpitali pozbywając się własnych laboratoriów robiła błąd, ponieważ częstokroć uwolnione laboratoria dyktowały bardzo wysokie ceny, nie mając na rynku konkurencji. Dodatkowo szpital nie ma właściwie żadnego wpływu ani na termin ani na jakość wykonanych testów diagnostycznych.

Grzegorz Polus jednak twierdzi, że w racjonalnych warunkach dopasowana do potrzeb oferta outsourcingowa jest korzystna dla obu stron. Poza tym z takiego rozwiązania z powodzeniem korzystają duże publiczne jednostki medyczne (np. Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Aninie, Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka Centrum Medycyny Ratunkowej we Wrocławiu i inne). Zwraca również uwagę, że sieciowe laboratoria mogą zlecać ważne i rzadkie badania w jednym miejscu i umieszczać wyniki w Internecie, co pozwala na szybszy dostęp do nich i ułatwia diagnostykę.

Dr Zbigniew Marcinkiewicz, członek zarządu Szpitala Solec sp. z o. o. zwraca uwagę, że outsourcing jest korzystny dla szpitali o niskich dochodach, których nie stać na wyposażenie laboratoriów w najlepszy sprzęt. Pozwala to również na zmniejszenie kosztów uzyskiwania wyników.

Z drugiej strony posiadanie własnego laboratorium przez szpital pozwala mu na udział w konkursach, np. z zakresu medycyny pracy, oraz przetargach na zabezpieczenie różnych imprez masowych. Może być dobrym narzędziem do zdobywania dodatkowych finansów dla szpitali – skoro opłaca się prywatnym firmom, czemu nie placówkom medycznym? To zdanie podziela dyrektor Regina Tokarz ze Szpitala Powiatowego im. dr Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, która na podstawie dostępnych danych stwierdziła, że laboratorium powinno być wewnętrzną jednostką szpitala, jest tym bardziej opłacalne, im większy jest szpital. Zwraca się również na dumpingowe ceny i wybór diagnostyki ze względu na cenę, a nie jakość usług. Poza tym wielu lekarzy skarży się na zanik bezpośredniego kontaktu z diagnostą. Uważają, że powinien on pozostać właśnie dla dobra pacjenta. Ale polską diagnostykę może uratować jedynie rzetelna wycena kosztów testów diagnostycznych wprowadzona w funkcjonowanie szpitali i innych jednostek medycznych.

(pj)