Mniej odrzuconych przeszczepów szpiku dzięki polskim uczonym

Polski test jako jedyny na świecie posiada stuprocentową wiarygodność

Polscy naukowcy opracowali supertest, dzięki któremu możliwe jest idealne dopasowanie dawcy i biorcy przeszczepów u chorych na nowotwory krwiopochodne. Bada on zgodność tkankową, która w transplantologii określa genetyczne podobieństwo dawcy i biorcy. Nowy test posiada 100%-ową wiarygodność, podczas gdy obecnie stosowane na świecie testy mają wiarygodność ok. 60%-ową.

Projekt „Innowacyjne testy genetyczne w oparciu o technologie NGS" rozpoczął się w 2012 roku. Na utworzenie, ocenę, wdrożenie testów zgodności HLA, czyli zgodności tkankowej, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) przeznaczyło 3 mln 187 tys. złotych dofinansowania. Wszystkie działania warte są 4 mln 268 tys. zł.

W przypadku pewnych nowotworów krwiopochodnych transplantacja szpiku jest jedynym wyjściem. Dawca materiału do przeszczepu oraz biorca muszą być do siebie jak najbardziej podobni pod względem genetycznym. W tym celu profiluje się dawcę i biorcę, czyli wykonuje się testy genetyczne, żeby profil był najbardziej zgodny. Geny odpowiedzialne za układy zgodności tkankowej powinny być jak najbardziej dopasowane. Stuprocentowa zdolność tkankowa to niemal gwarancja sukcesu.

„Trzy lata temu - wyjaśnia Jacek Wojciechowicz, prezes zarządu Centrum Badań DNA - pojawiła się na rynku technologia NGS - Next Generation Sequencing - która umożliwia w jednym badaniu analizowanie setek genów. Jednak samo sekwencjonowanie to za mało, bo otrzymujemy bardzo dużo danych, dlatego kluczowa jest tu dobra obróbka bioinformatyczna. Już w sierpniu chcemy wprowadzić naszą innowację na rynek. Będziemy ją oferowali bankom komórek macierzystych i bankom krwi."

Teraz test musi zostać sprawdzony w praktyce i porównany z obecnie stosowanymi narzędziami. „Chcemy też zarejestrować go jako wyrób medyczny, żeby oferować innym laboratoriom na świecie gotowy produkt, zapakowany w pudełko test układu zgodności tkankowej. To wymaga czasu. Natomiast świadczenie usług laboratoryjnych będziemy mogli zacząć sami już w sierpniu, po przejściu walidacji na próbkach klinicznych" – dodaje Wojciechowicz.

(mk)