Polskie izotopy podstawą nowych leków onkologicznych

Komory Y90 i Lu177 (fot. NCBJ)

Naukowcy z Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) opracowali innowacyjne rozwiązania technologiczne do otrzymywania stosowanych w medycynie izotopów itru 90Y i lutetu 177Lu. Polski wynalazek nagrodzono medalem podczas Targów Wynalazczości, Badań Naukowych i Nowych Technik w Brukseli, i wkrótce zostanie wdrożony na skalę przemysłową.

Medycyna nuklearna jest obecnie jednym z najszybciej rozwijających się działów nauk medycznych. Intensywny rozwój obserwuje się w diagnostyce izotopowej, głównie za sprawą techniki PET, jak również w radioterapii izotopowej. Światowe trendy wskazują na wzrost zapotrzebowania na radiofarmaceutyki, który w USA szacowany jest na ok. 30 % rocznie. Podobne rośnie zapotrzebowanie w Polsce.

Realizowany przez polskich naukowców z NCBJ rozpisany na 3 lata projekt o wartości 7,8 mln zł, dofinansowany z Programu Innowacyjna Gospodarka Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, wkrótce dobiegnie końca. Wyniki badań wykazały, że dotychczas produkowane na niewielką skalę w badawczych reaktorach jądrowych, izotopy w połączeniu z substancjami czynnymi (takimi jak peptydy, przeciwciała monoklonalne) tworzą niezwykle skuteczne możliwości leczenia schorzeń nowotworowych. Nowe produkty izotopowe staną się nie tylko bazą do wytwarzania nowych radiofarmaceutyków, ale również umożliwią wprowadzenie na rynek innowacyjnych leków.

Opracowana technologia wytwarzania itru 90Y (Itrapol) i lutetu 177Lu (Lutapol) pozwala na uzyskanie odpowiednio wysokiej aktywności właściwej (wpływającej bezpośrednio na efektywność radioterapii) oraz wysokiej czystości chemicznej (niskiego poziomu zanieczyszczeń jonami innych pierwiastków), jak również radionuklidowej. Nowa technologia pozwala również na ograniczenie ilości powstających odpadów chemicznych i radioaktywnych.

Trwają obecnie prace nad wytworzeniem pilotażowych partii izotopów w wybudowanej w tym celu nowej linii technologicznej w laboratoriach w Świerku pod Otwockiem. Pilotażowe partie wraz z dokumentacją analityczną, technologiczną i walidacyjną będą potrzebne do przygotowania wniosku rejestracyjnego obu izotopów jako prekursorów do otrzymywania radiofarmaceutyków.

(pj)