Czy stary lek na malarię leczy również raka?

Pexels, CC0

Polscy naukowcy prowadzą badania nad przeciwnowotworowym zastosowaniem, pirymentaminy, leku stworzonego 65 lat temu jako środek przeciwmalaryczny. Trwają badania przedkliniczne GLG-805 (forma dożylna pirymetaminy) w Instytucie Przemysłu Organicznego w Pszczynie. Powstał on w efekcie współpracy amerykańskiej firmy GLG z polskim Instytutem Farmaceutycznym.

Pirymetaminę opracowali w roku 1953 Gertruda Elion oraz George Hitchings w laboratorium przedsiębiorstwa Wellcome. Powstała z myślą o leczeniu chorób pasożytniczych, zwłaszcza malarii oraz toksoplazmozy. Okazało się jednak, że hamuje ona działanie białka STAT3, a co za tym idzie – pomaga w zwalczaniu komórek nowotworowych.

STAT3 wpływa między innymi na angiogenezę (tworzenie nowych naczyń krwionośnych), zapobiega apoptozie (zaprogramowanej śmierci komórki), ułatwia tworzenie przerzutów, chroni komórki nowotworowe przed układem odpornościowym.

Blokując działanie STAT3, pirymetamina hamuje podziały komórek nowotworowych, ogranicza długość ich życia, powstawanie przerzutów oraz tworzenie naczyń krwionośnych odżywiających guzy nowotworowe. Ponadto ułatwia układowi odpornościowemu walkę z nowotworami (dzięki STAT3 nowotwory potrafią „oszukać" komórki odpornościowe).

Prawdopodobnie inhibitory STAT3 mogą poprawić skuteczność chemioterapii i innych celowanych terapii poprzez zapobieganie i leczenie nabytej oporności komórek rakowych na terapie onkologiczne. Nie jest jasne, czy nowotwory potrafią się uodpornić na działanie pirymetaminy i jej pochodnych.

(mk)