Polacy odkryli nieznane właściwości stetoskopu

Stetoskop to najmniej rozpoznane urządzenie diagnostyczne

Akustyk dr inż. Łukasz Nowak z Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN pracuje wraz z zespołem nad nowoczesnym cyfrowym stetoskopem. Podczas badań okazało się tradycyjne stetoskopy działają nieco inaczej niż podaje się w podręcznikach.

Część stetoskopów wyposażona jest w dwie różne końcówki. Z jednej strony głowicy - którą przykłada się do ciała pacjenta - jest membrana, a z drugiej - lejek. Do tej pory uważano, że każda z tych końcówek inaczej filtruje dźwięk. Membrana stetoskopu miałaby tłumić dźwięki o mniejszej częstotliwości (dźwięki niższe), co pomagałoby jakoby w m.in. badaniu płuc. Natomiast końcówka zwana lejkiem miałaby wyciszać wyższe składowe dźwięku (te o większych częstotliwościach) i przez to lepiej spisywać się np. w badaniu osłuchowym serca.

Z badań polskich uczonych wynika jednak, że ani końcówka z lejkiem, ani z membraną nie mają właściwości filtracyjnych. Lejek po prostu przenosi trochę cichsze sygnały, bo ma mniejszą powierzchnię. Specyficzny efekt jest skutkiem zetknięcia głowicy z ciałem pacjenta - w ten sposób tworzy się nowy układ mechaniczny, w którym dźwięk rozchodzi się inaczej.

Drugi mit związany z działaniem tzw. dwutonowej membrany stetoskopu. Membrana ta, jeśli przyciśnie się ją do ciała, zapiera się na pierścieniu pod spodem. Okazuje się, że budowa membrany sprawia, że podczas badania dźwięki są filtrowane. Dźwięk po prostu zmienia się, bo podczas dociskania głowicy do ciała odkształcają się tkanki pacjenta i lepiej przenoszą się składowe dźwięku o wyższych częstotliwościach. Efekt filtra pojawia się więc nawet wtedy, kiedy do ciała mocno przyciśnie się mikrofon niewyposażony w żadną membranę.

Kierujący zespołem polskich naukowców dr Nowak chce w analizie odgłosów pochodzących z organizmu używać nowych technologii i opracować następną generacją niewielkich przenośnych stetoskopów elektronicznych. Cyfrowe filtry, które opracowali badacze, mogłyby wydobywać z dźwięku podczas badania osłuchowego cechy świadczące o patologiach i poprawić trafność stawianej przez lekarza diagnozy.

"Stetoskop - mówi dr Nowak - choć wydawałoby się, że to prosty instrument, jest moim zdaniem najmniej rozpoznanym dotąd urządzeniem diagnostycznym."

(mk)