Polscy naukowcy pracują nad metodą krystalizacji białek

Naukowcy otrzymali na swój projekt grant Narodowego Centrum Nauki

Nowoczesne leki projektowane są na podstawie informacji o budowie struktury danego białka (np. wirusa). W tym celu konieczna jest krystalizacja białek, która nie zawsze jest procesem łatwym do osiągnięcia. Zespół kierowany przez dr Agnieszkę Szumną pracuje nad "rusztowaniem" z peptydów, które ułatwi krystalizację białek. Na przeprowadzenie prac naukowcy otrzymali grant Narodowego Centrum Nauki.

Aby dowiedzieć się jak wygląda struktura białka trzeba najpierw otrzymać jego kryształ i potem poddać go działaniu promieniowania rentgenowskiego. Gdy to się uda, wówczas za pomocą komputera można zaprojektować coś co mogłoby dawać efekt terapeutyczny.

Białka to bardzo skomplikowane struktury, o nieregularnych kształtach, rozmaitych właściwościach powierzchni i niektóre z nich wcale nie chcą tworzyć kryształów. Krystalizacja innych może trwać lata. Polscy naukowcy pracują nad metodą, która może jednak znacząco przyśpieszyć ten proces.

"W planach mamy opracowanie układu-rusztowania z wielu mniejszych cząsteczek białkowych - peptydów - mówi dr Szumna. Peptydy - zastosowane w tym rusztowaniu - można porównać do klocków Lego, bo jest ich niezwykle dużo, można je ze sobą łączyć i obecnie, po wielu latach badań, umiemy już zrobić to w sposób przewidywalny. Z takich klocków Lego chcemy zbudować porowaty szkielet, który pomoże dużym białkom ustawiać się w regularne cząsteczki. Takie rusztowanie ułatwi układanie się białek w sposób uporządkowany, umożliwiając krystalizację białek i określenie ich struktury."

W pierwszej kolejności naukowcy zaczną pracę z nieco "łatwiejszymi" i bardziej znanymi białkami. Jeżeli białko jest zupełnie nowe i prawie niczego o nim nie wiemy, to proces krystalizacji może się wprawdzie udać od razu, ale zazwyczaj trwa to kilka lat.

Tego rodzaju szkielety konstruują już naukowcy z innych ośrodków naukowych, ale budowane były dotąd ze znacznie prostszych, a jednocześnie bardzo wytrzymałych cząsteczek. Te znane już komercyjnie materiały stosowane są np. do przechowywania wodoru czy dwutlenku węgla.

(mk)