Sposoby pobierania próbek śliny

Źródłó: Wikimedia Commons

Ludzka ślina ma ogromne znaczenie w świecie nauki, gdyż jest dogodnym materiałem służącym badaniom proteomu i oznaczaniu biomarkerów różnych schorzeń. Wraz ze wzrostem popularności śliny w diagnozowaniu chorób, zwiększa się liczba przyrządów ułatwiających jej analizę. Problemem dla projektujących tego typu urządzenia okazał się wpływ pobierania próbek na późniejszy wynik. Mechanizm, poprzez który dochodzi do zafałszowania wyników, nie jest znany. Zespól badaczy z Niemiec postanowił przeanalizować różne metody pobierania próbek śliny.

Pierwsza z metod oparta jest na komercyjnym urządzeniu Salivette. Osoba badana żuła przez 45 sekund bawełniany wacik. Podczas żucia pobudzane jest wydzielanie śliny, która zostaje absorbowana na powierzchni wacika. Następnie wacik umieszcza się w specjalnie zaprojektowanym pojemniku, wychwytującym podczas wirowania śluz i inne cząstki, pozostawiając klarowną próbkę. Druga metoda pobierania śliny do analizy polega na żuciu gumy parafinowej przez 60 sekund i umieszczaniu jej w jałowym pojemniku. Ostatnia zaś z metod sprowadza się do pobierania próbki śliny do próbówki po uprzednim niestymulowanym 60-sekundowym ślinieniu.

Wszystkie uzyskane próbki poddano działaniu inhibitorowi protezy, zapobiegającemu degradacji białek. Strącone białka poddaje się trawieniu trypsyną, a następnie analizie LC-MS. Pomimo różnic w uzyskanych objętościach próbek (pasywne ślinienie – 1.0 ml, Salivette – 1.8 ml i guma parafinowa – 4.1 ml) uzyskane stężenie białek było porównywalne (1026-1293 g/ml). Zespół badawczy określił również, że stosowane metody wykazują podobny poziom identyfikacji poszczególnych białek znajdujących się w ślinie. Każda z metod umożliwiła identyfikację 75% białek, jakie wchodzą w jej skład.

Jednak, jak zauważa zespól badawczy, znaczne różnice rozpoznawaniu białek mogą zachodzić w próbkach poddawanych frakcjonowaniu przed analizą spektrometryczną LC-MS. Poprzez zastosowanie techniki Salivette udało się uzyskać większą liczbę unikalnych białek. Jednak uzyskane przez wszystkie trzy metody ogólne profile białkowe uznano za zbliżone. Badania genetyczne wykazały, że poszczególne metody wykrywają białka, które są związane z podobnymi procesami komórkowymi i o jednakowej funkcji.

Analiza statystyczna wyników wykazała niewielkie różnice w uzyskanych profilach białkowych między techniką Salivette a metodą parafinową i metodą pasywnego ślinotoku. Badacze upatrują tych różnic w interakcji białek z wacikami stosowanymi przy Salivette. Analiza wykazała także porównywalność wyników uzyskanych przez tę samą metodę pobierania próbek. Istotne jest więc pobieranie próbek do jednego badania przy pomocy jednej metody.

(pj)