Dzięki złotym znacznikom zmniejszyły się powikłania w radioterapii raka stercza

Rak stercza to drugi najczęstszy nowotwór złośliwy u mężczyzn

Radioterapia raka stercza wiązała się niegdyś dla pacjentów z bardzo nieprzyjemnymi powikłaniami takimi jak krwawienia i towarzyszący im ból, biegunki i częstomocz. Sytuacja znacznie poprawiła się, odkąd zaczęto im wszczepiać znaczniki wykonane z czystego złota, które pozwalają zwiększyć precyzję naświetlań i dzięki temu ograniczyć ostre i późne odczyny popromienne.

Położenie narządów wewnętrznych zmienia się w czasie oddychania oraz w zależności od wypełnienia żołądka, jelit czy pęcherza. Stercz znajduje się między odbytnicą i pęcherzem moczowym, a napromieniowanie tych narządów może prowadzić do ich stanu zapalnego, krwawień, biegunek i bólu. Zwłóknienie ścian pęcherza na skutek napromieniowania powoduje zmniejszenie jego objętości i konieczność częstszego opróżniania.

Pierwszą placówką w Polsce, w której zaczęto stosować tę metodę w 2009 roku było Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej – Curie w Gliwicach. Do tej pory znaczniki wszczepiono tam 1500 pacjentom chorującym na raka stercza oraz kilkudziesięciu z innymi rodzajami nowotworów (np. wątroby). Po tych paru latach można wreszcie stwierdzić ich skuteczność.

Jak wyjaśnił kierownik Zakładu Radioterapii prof. Leszek Miszczyk, dzięki wykorzystaniu znaczników "oszczędzamy tkanki zdrowe wokół narządu dotkniętego chorobą. Stercz jest wciśnięty między przednią ścianę odbytnicy a tylną, dolną ścianę pęcherza. Zastosowanie znaczników pozwoliło zmniejszyć margines błędu konwencjonalnej radioterapii do 7 mm z tyłu i 9 mm w pozostałych kierunkach. Po pierwsze mniej obciążamy więc narządy zdrowe, a po drugie - trafiamy dokładnie w to, co chcemy trafić".

Znaczniki to dwucentymetrowe złote druciki o średnicy 0,3 mm, które są wprowadzane przez odbytnicę za pomocą głowicy USG i cienkiej igły. Wszczepia się od 1 do 3 takich znaczników. Implantacja odbywa się w warunkach ambulatoryjnych i jest praktycznie bezbolesna.

(mk)